De wereldwijde verschuiving in patentinvalidatie: PTAB, UPC en opkomende trends

19 maart 2025
- Intellectueel eigendom (IP)
- Ongeldigverklaring

1. Introductie

In het snel veranderende landschap van intellectueel eigendom, ongeldigverklaring van patenten is uitgegroeid tot een cruciaal mechanisme om innovatieprikkels in evenwicht te brengen met het algemeen belang. Vanaf 2025 hebben belangrijke ontwikkelingen in de post-grant-uitdagingen, met name binnen de Amerikaanse Patent Trial and Appeal Board (PTAB), en de oprichting van het Europese Unified Patent Court (UPC) de wereldwijde patentwereld ingrijpend veranderd.

2. De opkomst van uitdagingen na subsidies en PTAB-precedenten

Een van de belangrijkste trends in het afgelopen decennium is het gebruik van administratieve octrooirechtszaken om patenten ongeldig verklarenVooral de Amerikaanse PTAB heeft zowel roem als beruchtheid verworven.

3. PTAB “Death Squad” of gewoon kwaliteitscontrole?

Sinds de toenmalige opperrechter Rader van het Federal Circuit de PTAB-panels provocerend een "doodseskader" voor patenten noemde, is er een debat gaande over hoe hard de PTAB is voor patenten. Recente statistieken laten zien dat wanneer de PTAB een zaak volledig beslecht (een definitieve schriftelijke beslissing neemt), het vaak patenten ongeldig verklaren met een hoog tempo.

In feite resulteerde 2024% van de PTAB-onderzoeken in de eerste helft van 71 in het annuleren van alle betwiste claims. In 2023 was het percentage ongeveer 68%, een stijging ten opzichte van een dieptepunt van 55% in 2019. Deze gestage stijging betekent dat de PTAB wordt gezien als een gunstig forum voor uitdagers.

Patenthouders zien deze kansen als ontmoedigend – zoals een analyse opmerkte, “als er een instituut [van een IPR] is, zullen alle betwiste claims in ongeveer 70% van de gevallen ongeldig worden bevonden”. Voorstanders van het PTAB-proces betogen echter dat dit simpelweg laat zien dat het systeem eraan werkt om zwakke patenten te elimineren die in de eerste plaats “nooit hadden mogen worden toegestaan”.

Volgens de Electronic Frontier Foundation (EFF), een uitgesproken voorstander van IPR, beperkt de PTAB “de schade van ten onrechte verleende patenten” en heeft duizenden slechte patentclaims geannuleerd, zonder legitieme patenthouders te schaden.

Ze wijzen erop dat slechts een klein deel van de patenten (honderden van de miljoenen) elk jaar ooit door IPR wordt beïnvloed. Dit debat tussen patenthouders en publieke belangengroepen blijft het beleid vormgeven - met sommigen die lobbyen om PTAB-beoordelingen moeilijker te maken (om patenthouders te beschermen) en anderen die vechten om ze toegankelijk te houden.

4. Procedures van het Hooggerechtshof en de PTAB

De spelregels van de PTAB zijn ook in de rechtbank getest. Zo oordeelde het Hooggerechtshof in Thryv, Inc. v. Click-to-Call (2020) dat bepaalde beslissingen van de PTAB-instelling (zoals of een petitie verjaard is) niet in beroep kunnen worden aangevochten, wat de PTAB-directeur in feite een ruime beoordelingsvrijheid geeft.

Recenter richtten uitdagers zich op de controversiële Fintiv-regel, een intern PTAB-beleid om IPR's te weigeren als er een parallelle rechtszaak op handen is. Intel Corp. v. Vidal (2023) verzocht het Hooggerechtshof om deze praktijk onwettig te verklaren. Hoewel waarnemers opmerkten dat de zaak fundamentele vragen opriep over hoeveel discretionaire bevoegdheid de PTAB heeft, weigerde het Hooggerechtshof uiteindelijk om de zaak te behandelen, waardoor het Fintiv-beleid voorlopig intact bleef.

Ondertussen bereikte VirnetX v. Mangrove Partners een ander verzoekschrift dat bij de rechtbank aankwam. Het betrof een situatie waarin Apple, nadat het zelf was uitgesloten van het indienen van een IPR, zich aansloot bij een IPR dat door een derde partij was ingediend om de netwerkbeveiligingspatenten van VirnetX met succes ongeldig te verklaren. Deze patenten hadden VirnetX een vonnis van 576 miljoen dollar tegen Apple opgeleverd.

VirnetX betoogde dat deze manoeuvre “een belangrijke beperking op inter partes review vernietigt” en vroeg het Hof om de joinder-praktijken van de PTAB in te perken. Begin 2025 had het Hooggerechtshof die zaak ook nog niet behandeld, maar deze kwesties benadrukken de procedurele gevechten rond de ongeldigverklaring van de PTAB: wie kan een patent aanvechten en wanneer.

5. Beoordeling door de directeur en toezicht door de PTAB

Na een uitspraak van het Hooggerechtshof uit 2021 (Verenigde Staten v. Arthrex) heeft de directeur van het USPTO nu meer mogelijkheden om PTAB-beslissingen te herzien en terug te draaien om verantwoording af te leggen (met betrekking tot de kwestie van de benoemingsclausule). Directeur Kathi Vidal van het USPTO heeft deze bevoegdheid actief gebruikt om bijvoorbeeld misbruik van het IPR-systeem aan te pakken.

In een opmerkelijk incident in 2022 diende een weinig bekende entiteit een IPR in, niet om een patent echt aan te vechten, maar naar verluidt om de patenthouder af te persen (door aan te bieden hun eigen uitdaging te saboteren voor een prijs). De directeur greep in, gooide de te kwader trouw handelende verzoeker eruit en liet anderen gewoon doorgaan. Dit laat zien dat de PTAB zich aanpast – door te proberen een eerlijk evenwicht te bewaren, zodat IPR een instrument blijft om gerechtigheid te dienen (slechte patenten ongeldig te verklaren) en geen instrument voor intimidatie.

6. Internationale ontwikkelingen: het Europese Eengemaakte Octrooigerecht en verder

Patentvervalsing is niet alleen een Amerikaans fenomeen. Wereldwijd zien we in 2025 ook andere regio's die de manier waarop patenten kunnen worden aangevochten, verfijnen:

Eengemaakt Octrooigerecht (UPC) – Na jaren van planning opende het UPC in juni 2023 zijn deuren en creëerde een one-stop-place voor patenthandhaving en -intrekking in deelnemende EU-landen. Al medio 2024 sprak het UPC zijn allereerste intrekkingsoordeel uit, en toevallig betrof het enkele van dezelfde PCSK9-antilichaampatenten die in de VS ter discussie stonden Amgen tegen Sanofi geval.

In de UPC-zaak (Regeneron versus Amgen), heeft de rechtbank in München het patent van Amgen ongeldig verklaard wegens gebrek aan inventiviteit, waarbij werd vastgesteld dat de stand van de techniek de weg had gewezen en dat het creëren van het antilichaam binnen de routinematige vaardigheden viel. Het is intrigerend dat de Europese rechtbank het patent ongeldig verklaarde op basis van voor de hand liggendheid, terwijl de Amerikaanse rechtbank het patent ongeldig verklaarde op basis van de mogelijkheid voor een vergelijkbare technologie. Dit benadrukt hoe verschillende juridische normen een vergelijkbaar resultaat van patentongeldigverklaring kunnen bereiken.

De komst van de UPC is een game-changer omdat een enkele herroepingsactie daar een patent in maximaal 17 landen tegelijk kan uitschakelen, wat het een krachtig instrument maakt voor uitdagers (en een nieuwe zorg voor patenthouders). We zien strategisch gedrag: sommige patenthouders kiezen ervoor om hun bestaande Europese patenten uit de jurisdictie van de UPC te halen (althans tijdelijk) om deze nieuwe gecentraliseerde aanvalsvector te vermijden.

Het UPC werkt ook samen met het EPO-oppositiesysteem, en interessant genoeg is het EPO begonnen met het versnellen van opposities als er een parallelle UPC-zaak is om consistentie te garanderen. Voor beoefenaars in 2025 is het Europese octrooigeldigheidslandschap in beweging met dit duale systeem, en vroege UPC-jurisprudentie over geldigheid (inventieve stap, toereikendheid, enz.) zal nauwlettend in de gaten worden gehouden.

Andere rechtsgebieden – Overal ter wereld hebben landen hun eigen mechanismen.
- In China worden octrooiaanvragen behandeld door de afdeling Heronderzoek en Nietigverklaring van CNIPA.
- In India kan om nietigverklaring worden verzocht bij gespecialiseerde IE-rechtbanken of hoge rechtbanken.

Veel landen zijn hun wetten aan het updaten: sommige overwegen bijvoorbeeld om pre-grant of post-grant oppositiesystemen in te voeren om derde partijen te betrekken bij het waarborgen van de kwaliteit van patenten. Tegen 2025 is de wereldwijde trend in de richting van toegankelijkere uitdagingen – erkennend dat een robuuste innovatieomgeving vereist dat ten onrechte verleende patenten worden opgeruimd.

De mate van nauwkeurigheid varieert echter. Europa is traditioneel streng geweest op zaken als technisch effect (voor software) en inventieve stap, wat leidde tot ongeldigverklaringen, terwijl sommige andere regio's andere drempels kunnen hebben.

7. Conclusie

Vanaf 2025 zijn patentinvalidatieprocessen integraal onderdeel geworden van het handhaven van een evenwichtig innovatie-ecosysteem. De verhoogde controle van de PTAB en de oprichting van de UPC weerspiegelen een wereldwijde toewijding om ervoor te zorgen dat verleende patenten werkelijk voldoen aan de vereiste normen van nieuwheid en niet-voor de hand liggendheid. Deze ontwikkelingen onderstrepen de dynamische aard van het octrooirecht, dat zich voortdurend aanpast aan technologische vooruitgang en de veranderende behoeften van de maatschappij.